8-224-సీ.
అగ్నిముఖంబు; పరాపరాత్మక మాత్మ;
కాలంబు గతి;
రత్నగర్భ పదము;
శ్వసనంబు నీ యూర్పు; రసన జలేశుండు;
దిశలుఁ గర్ణంబులు; దివము నాభి;
సూర్యుండు గన్నులు; శుక్లంబు సలిలంబు;
జఠరంబు జలధులు; చదలు శిరము;
సర్వౌషధులు రోమచయములు;
శల్యంబు;
లద్రులు;
మానస మమృతకరుఁడు;
8-224.1-తే.
ఛందములు ధాతువులు; ధర్మసమితి హృదయ;
మాస్య పంచక ముపనిష దాహ్వయంబు;
నయిన నీ రూపు పరతత్త్వమై శివాఖ్య
మై స్వయంజ్యోతి
యై యొప్పునాద్య మగుచు.
టీకా:
అగ్ని = అగ్ని;
ముఖంబున్ = ముఖము;
పర = పరమాత్మ;
అపర = జీవాత్మ;
ఆత్మకము = కలయిక;
ఆత్మ = ఆత్మ;
కాలంబు = కాలము;
గతి = నడక; రత్నగర్భ = సముద్రము {రత్నగర్భ - రత్నములు
గర్భమునగలది,
సముద్రము}; పదము = పాదము;
శ్వసనంబు = వాయువు;
నీ = నీ యొక్క;
ఊర్పు = శ్వాస; రసన = నాలుక;
జలేశుండు = వరుణుడు {జలేశుడు - నీటికి ప్రభువు,
వరుణుడు}; దిశలున్ = దిక్కులు;
కర్ణంబులు = చెవులు;
దివము = పగలు;
నాభి = బొడ్డు;
సూర్యుండు = సూర్యుడు;
కన్నులు = నేత్రములు;
శుక్రంబు = వీర్యము;
సలిలంబు =
నీరు; జఠరంబు = గర్భము;
జలధులు = సముద్రములు {జలధి - జలమునకు నిధి,
సముద్రము}; చదలు = ఆకాశము;
శిరము = తల;
సర్వ = సమస్తమైన;
ఓషధులు = ఓషధులు;
రోమ = రోమముల;
చయములు = సమూహములు;
శల్యంబు = ఎముకలు;
అద్రులు = పర్వతములు;
మానసము = మనస్సు;
అమృతకరుడు = చంద్రుడు {అమృతకరుడు - అమృతమయములైన కరములు
(కిరణములు) కలవాడు, చంద్రుడు}.
ఛందములు = వేదములు;
ధాతువులు = సప్తధాతువులు {సప్తధాతువులు - 1వస 2అసృక్కు 3మాంసము 4మేధస్సు 5అస్థి 6మజ్జ 7శుక్లములు పక్షాంతరమున 1రోమ 2త్వక్ 3మాంస 5అస్థి 6స్నాయు 6మజ్జా 7ప్రాణములు}; ధర్మ = శాస్త్రధర్మముల;
సమితి = సమూహములు;
హృదయము = హృదయము;
ఆస్య =
ముఖములు; పంచకము = ఐదును;
ఉపనిషత్ = ఉపనిషత్తుల;
ఆహ్వయంబున్ = పేర్లు;
అయిన =
ఐన; నీ = నీ యొక్క;
రూపు = స్వరూపము;
పరతత్త్వము = ఆత్మజ్ఞానరూపము;
ఐ = అయ్యి; శివ = శివుడు యనెడి;
ఆఖ్యము = పేరుగలది;
ఐ = అయ్యి; స్వయంజ్యోతి =
స్వయంప్రకాశకుడవు;
ఐ = అయ్యి; ఒప్పున్ = తగును;
ఆద్యము = సృష్ట్యాదినుండిగలది;
అగుచున్ = అగుచు.
భావము:
అగ్ని నీ ముఖము; జీవాత్మ పరమాత్మ నీవే అయి ఉంటావు; కాలం నీ నడక; భూమండలం నీ పాదం; వాయువు నీ శ్వాస; వరుణుడు నా నాలుక; దిక్కులు నీ చెవులు; స్వర్గం నీ నాభి; సూర్యుడు నీ దృష్టి; నీరు నీ వీర్యం; సముద్రాలు నీ గర్భం; ఆకాశం నీ శిరస్సు; ఓషదులు నీ రోమ సమూహాలు; పర్వతాలు నీ ఎముకలగూడు; చంద్రుడు నీ మనస్సు; వేదాలు నీ ధాతువు; ధర్మశాస్త్రాలు నీ హృదయం; ఉపనిషత్తులు నీ ముఖాలు; నీ రూపం పరతత్వం; నీవు స్వయంప్రకాశుడవు; శివ అనే నామం కలిగిన పరంజ్యోతివి నీవు.
: :చదువుకుందాం భాగవతం; బాగుపడదాం మనం అందరం: :
No comments:
Post a Comment