Saturday, July 16, 2016

క్షీరసాగరమథనం – శిక్షింతు హాలహలమును

8-237-క.
శిక్షింతు హాలహలమును
క్షింతును మధురసూక్ష్మ లరసము క్రియన్
క్షింతుఁ బ్రాణి కోట్లను
వీక్షింపుము నీవు నేఁడు వికచాబ్జముఖీ!
8-238-వ.
అని పలికిన ప్రాణవల్లభునకు వల్లభ "దేవా! దేవర చిత్తంబు కొలంది నవధరింతురు గాక!" యని పలికె" నని చెప్పిన యమ్మునీంద్రునకు నరేంద్రుం డిట్లనియె.
టీకా:
            శిక్షింతున్ = దండించెదను; హాలాహలమున్ = హాలాహలవిషమును; భక్షింతును = ఆరగించెదను; మధుర = తీయని; సూక్ష్మ = చిన్న; ఫల = పండు; రసము = రసము; క్రియన్ = వలె; రక్షింతున్ = కాపాడెదను; ప్రాణి = జీవ; కోట్లను = జాలమును; వీక్షింపుము = చూడుము; నీవు = నీవు; నేడు = ఇప్పుడు; వికచాబ్జముఖీ = సుందరీ {వికచాబ్జముఖి - వికచ (వికసించిన) అబ్జ (పద్మము) వంటి ముఖి (ముఖముగలామె), అందమైన స్త్రీ}.
            అని = అని; పలికిన = అనిన; ప్రాణవల్లభున్ = భర్త; కున్ = కు; వల్లభ = భార్య; దేవా = దేవా; దేవర = ప్రభువు యొక్క; చిత్తంబు = మనసు; కొలందిన్ = ప్రకారము; అవధరింతుగాక = ధరింతురుగాక; అని = అని; పలికెన్ = అనెను; అని = అని; చెప్పిన = పలుకగా; ఆ = ఆ; ముని = మునులలో; ఇంద్రున్ = ఉత్తమున; కున్ = కు; నరేంద్రుడు = రాజు; ఇట్లు = ఈ విధముగ; అనియె = పలికెను.
భావము:
            వికసించిన పద్మం వంటి మోము గల సతీదేవీ! హాలాహలాన్ని దండిస్తాను. చిన్న తియ్యని పండ్లరసంవలె హాలాహలాన్ని మింగుతాను. ఇవాళ ఈ జీవలోకం సమస్తాన్ని కాపాడతాను. నువ్వు చూస్తూ ఉండు.”
            ఇలా హాలాహలం మింగుతా అంటున్న తన భర్త అయిన భవునితో, ప్రియభార్య భవానీదేవి ఇలా అంటోంది. “స్వామీ! మీ మనస్సుకు తగినట్లు చేయండి.” ఇలా చెప్తున్న శుక మహర్షితో పరీక్షిన్మహారాజు ఇలా అడిగాడు.
: :చదువుకుందాం భాగవతం; బాగుపడదాం మనం అందరం: :

No comments: