Tuesday, September 27, 2016

క్షీరసాగరమథనం – ఓహో! దేవతలార!

8-367-వ.
అయ్యవసరంబున.
8-368-మ.
రారాతుల బాణజాలముల పాలై పోయితే చెల్లరే! 
రాధీశ్వర! యంచు ఖిన్నతరులై యంభోధిలోఁ జంచల
త్వమునం గ్రుంకు వణిగ్జనంబుల క్రియన్ దైత్యాధిపవ్యూహ
ధ్యమునం జిక్కిరి వేల్పు లందఱు విపద్ధ్వానంబులం జేయుచున్.
8-369-శా.
హో! దేవతలార! కుయ్యిడకుఁ; డే నున్నాఁడ "నం చంబుభృ
ద్వాహుం డా శరబద్ధ పంజరము నంతం జించి తేజంబునన్
వాహోపేత రథంబుతోడ వెలికిన్ చ్చెన్ నిశాంతోల్ల స
న్మాహాత్మ్యంబునఁ దూర్పునం బొడుచు నా మార్తాండు చందంబునన్.

టీకా:
            ఆ = ఆ; అవసరంబునన్ = సమయమునందు.
            అమరారాతుల = రాక్షసుల; బాణ = బాణముల; జాలములన్ = సమూహముల; పాలైపోయితే = గురియైతివా; చెల్లరే = అయ్యో; అమరాధీశ్వర = ఇంద్రా; అంచున్ = అనుచు; ఖిన్నతరులు = మిక్కలి దుఖితులు; ఐ = అయ్యి; అంభోధి = సముద్రము; లోన్ = మధ్యన; చంచలత్వమునన్ = తడబడబాటువలన; క్రుంకు = మునిగిపోయెడి; వణిక్ = వర్తక; జనంబుల = జనముల; క్రియన్ = వలె; దైత్య = రాక్షస; అధిప = రాజుల; వ్యూహము = సైనిక వ్యూహము; మధ్యమునన్ = నడుమనందు; చిక్కిరి = చిక్కుకొనిరి; వేల్పులు = దేవతలు; అందఱున్ = అందరును; విపద్ధ్వానంబులన్ = హాహాకారములను; చేయుచున్ = చేస్తూ.
            ఓహో = ఓ; దేవతలారా = దేవతలు; కుయ్యిడకుడు = భయపడకండి; ఏన్ = నేను; ఉన్నాడను = ఉన్నాను; అంచున్ = అనుచు; అంబుభృద్వాహుండు = ఇంద్రుడు, {అంబుభృద్వాహుడు – అంబుభృత్ (మేఘము) వాహుడు (వహించువాడు), ఇంద్రుడు}; ఆ = ఆ; శర = బాణములచే; బద్ద = కట్టబడిన; పంజరమున్ = పంజరమును; అంతన్ = అంతటిని; చించి = చీల్చివేసి; తేజంబునన్ = ప్రకాశముతో; వాహ = గుర్రముల; ఉపేత = సహితమైన; రథంబున్ = రథము; తోడన్ = తోపాటు; వెలికిన్ = బయటకు; వచ్చెన్ = వచ్చివేసెను; నిశాంత = ఉదయకాలమున; ఉల్లసత్ = ఉల్లాసముతోను; మహాత్మ్యంబునన్ = మహిమతోటి; తూర్పునన్ = తూర్పువైపున; పొడుచు = ఉదయించెడి; ఆ = ఆ; మార్తాండు = సూర్యుని; చందంబునన్ = వలె.

భావము:
          అలా ఇంద్రుడు బాణాలచే కప్పబడిన సమయంలో . . .
          దేవతందరూ అయ్యో! స్వర్గాధిపతీ! అసురుల బాణాలకు గురి అయిపోయావా!” అంటూ ఆర్తనాదాలు చేశారు. ఆ రాక్షసరాజుల యుద్ధవ్యూహం మధ్యలో చిక్కుకుపోయారు. సముద్రం మధ్యలో అల్లల్లాడిపోతూ మునిగిపోతున్న పడవలోని వర్తకుల వలె హాహాకారాలు చేసారు.
          ఇంతలో దేవేంద్రుడు ఓ దేవతలారా! భయపడకండి. నేను ఇక్కడే ఉన్నాను. అంటూ ఆ అమ్ముల పంజరాన్ని చీల్చుకుని గుర్రాలతో కూడిన రథం తోపాటు బయటికి వచ్చాడు. ఉల్లాసంతో మహిమతో ఉదయకాలంలో తూర్పున ఉదయించే సూర్యుడిలా ప్రకాశిస్తూ బయటకు వచ్చాడు.  

: :చదువుకుందాం భాగవతం; బాగుపడదాం మనం అందరం: :

No comments: