Thursday, September 22, 2016

క్షీరసాగరమథనం – వీరుఁడు

8-355-వ.
అని యి ట్లాక్షేపించి.
8-356-క.
వీరుఁడు దానవ నాథుఁడు
నాసముల నింద్రు మేన నాటించి మహా
ఘోరాయుధ కల్పములగు
శూరాలాపములు చెవులఁ జొనిపెన్ మరలన్.
8-357-వ.
ఇట్లు తథ్యవాది యైన బలిచే నిరాకృతుండై
8-358-క.
త్రువు నాక్షేపంబునఁ
దోత్రాహత గజము భంగిఁ ద్రుళ్ళుచు బలి నా
వృత్రారి వీచి వైచిన
గోత్రాకృతి నతఁడు నేలఁగూలె నరేంద్రా!

టీకా:
          అని = అని; ఇట్లు = ఇలా; ఆక్షేపించి = తూలనాడి.
          వీరుడు = శూరుడు; దానవనాథుడు = బలిచక్రవర్తి; నారసములన్ = బాణములను; ఇంద్రు = ఇంద్రుని; మేనన్ = దేహమునందు; నాటించి = వేసి; మహా = గొప్ప; ఘోర = ఘోరమైన; ఆయుధ = బాణములకు; కల్పములు = సమానములైనవి; అగు = అయిన; శూరాలాపములు = సూటిపోటిమాటలు; చెవులజొనిపెన్ = వినిపించెను; మరలన్ = ఇంకను.
          ఇట్లు = ఇలా; తథ్యవాది = సత్యవాది; ఐన = అయిన; బలి = బలి; చేన్ = చేత; నిరాకృతుండు = తిరస్కరింపబడినవాడు; ఐ = అయ్యి.
          శత్రువున్ = శత్రువు యొక్క; ఆక్షేపంబునన్ = దూషణములచే; తోత్రాహత = అంకుశముచే; హత = పొడవబడిన; గజము = ఏనుగు; భంగిన్ = వలె; త్రుళ్ళుచున్ = తుళ్ళిపడుతూ; బలిన్ = బలిని; ఆ = ఆ; వృత్రారి = ఇంద్రుడు; వీచి = విసిరి; వైచినన్ = వేయగా; గోత్ర = కొండ; ఆకృతిన్ = వలె; అతడు = అతడు; నేలన్ = నేలమీద; కూలెన్ = కూలిపోయెను; నరేంద్రా = రాజా.

భావము:
          ఇలా దేవేంద్రుడిని తూలనాడి . . .
          వీరాధివీరుడూ, దానవసామ్రాజ్యాధినేతా అయిన బలిచక్రవర్తి ఇంద్రుని శరీరం మీద నాటేలా వాడైన ఇనపబాణాలు వేసాడు. అతని చెవులు చిల్లులు పడేలా భీకరమైన పలుకుల వంటి సూటిపోటి మాటలు పలికాడు.
          ఇలా సత్యవాది అయిన బలిచక్రవర్తి తిరస్కారాలు విన్నట్టి ఇంద్రుడు. . .
          అంకుశం దెబ్బ తిన్న ఏనుగులాగ త్రుళ్ళిపడ్డాడు; ఆగ్రహంతో బలిని పట్టుకుని వజ్రాయుధంతో కొట్టాడు; దానితో బలిచక్రవర్తి పెద్ద పర్వతంలా కూలి పడిపోయాడు.


: :చదువుకుందాం భాగవతం; బాగుపడదాం మనం అందరం: :

No comments: