క్షీరసాగరమథనం – మెత్తని యడుగుల

అష్టమ స్కంధము : జగన్మోహిని వర్ణన

8-300-వ.

అంత.

8-301-సీ.

మెత్తని యడుగుల మెఱుఁగారు జానువు; 

లరఁటి కంబములదో యైన తొడలు

ఘనమగు జఘనంబుఁ గడు లేత నడుమును; 

బల్లవారుణకాంతి పాణియుగము

గడు దొడ్డ పాలిండ్లుఁ గంబుకంఠంబును; 

బింబాధరముఁ జంద్రబింబముఖముఁ

దెలిగన్నుఁ గవయును నలికుంతలంబును; 

బాలేందు సన్నిభ ఫాలతలము

8-301.1-తే.

నమరఁ గుండల కేయూర హార కంక

ణాదు లేపార మంజీర నాద మొప్ప

నల్ల నవ్వులఁ బద్మదళాక్షుఁ డసుర

పతుల నడగింప నాఁడు రూపంబుఁ దాల్చి.

టీకా:

అంత = ఆ సమయమునందు.

            మెత్తని = సున్నితమైన; అడుగులన్ = అడుగులు; మెఱుగారు = నిగనిగలాడెడి; జానువుల్ = మోకాళ్ళు; అరటి = అరటి; కంబములన్ = స్తంభములకు; తోడు = సమానము; అగు = అయ్యెడి; తొడలు = తొడలు; ఘనము = మిక్కిలి పెద్దవి; అగు = అయిన; జఘనంబున్ = పిరుదులు; లేత = సన్నని; నడుమును = నడుము; పల్లవ = చిగురువంటి; అరుణ = ఎర్రని; కాంతి = ప్రకాశముగల; పాణి = అరచేతుల; యుగమున్ = జంట (2); కడు = మిక్కిలి; దొడ్డ = పెద్దవైన; పాలిండ్లున్ = స్తనములు; కంబు = శంఖమువంటి; కంఠంబును = కంఠము; బింబ = దొండపండువంటి; అధరమున్ = కిందిపెదవి; చంద్రబింబ = చంద్రబింబమువంటి; ముఖము = మొగము; తెలి = తెల్లని; కన్ను = కళ్ళ; గవయునున్ = జంట (2); అలి = తుమ్మెదలవంటి; కుంతలంబును = శిరోజములు; బాలేందు = నెలవంక; సన్నిభ = సరపోలెడి; ఫాలతలము = నుదురు; అమరన్ = ఒప్పారియుండగా; కుండల = చెవికుండలములు. 

            కేయూర = బాహుపురులు; హార = హారములు; కంకణ = కంకణములు; ఆదులు = మున్నగునవి; ఏపార = అతిశయించగా; మంజీర = కాలి అందెల; నాదము = రవములు; ఒప్పన్ = చక్కగనుండగా; నల్ల = చిరు; నవ్వులన్ = నవ్వులతో; పద్మదళాక్షుడు = విష్ణుమూర్తి; అసుర = రాక్షస; పతులన్ = రాజులను; అడగింపన్ = అణచివేయుటకు; ఆడు = స్త్రీ; రూపంబున్ = ఆకృతిని; తాల్చి = ధరించి.

భావము:

            ఇలా రాక్షసులు అమృతకలశం కోసం పెనగులాడుతున్నారు. ఈలోగా. . .

            తనలో తాను చిరునవ్వులు నవ్వుకున్నాడు. రాక్షస వీరులును అణచడానికి మాయా మోహినీ రూపం ధరించాడు. ఆ మోహినికి మెత్తని అడుగులూ, నిగనిగ మెరసే మోకాళ్ళూ, అరటిబోదెలవంటి తొడలూ, పెద్ద పెద్ద పిరుదులూ, బాగా సున్నితమైన నడుము, చిగురుటాకుల వంటి ఎర్రని అరచేతులూ, పెద్ద వక్షోజాలూ, శంఖంవంటి కంఠం, దొండపండులాంటి పెదవీ, చంద్రబింబం వంటి ముఖమూ, తెల్లని కన్నులు రెండూ, నల్లని తుమ్మెదలవంటి శిరోజాలు, నెలవంక వంటి నుదురూ చక్కగా అమరి ఉన్నాయి. ఆమె అలంకరించుకున్న చెవిలోలకులూ, బాహుపురులూ, హారాలూ, కంకణాలూ, వాటిని మించిన చిరు సవ్వళ్ళు చేసే కాలి అందెలూ ఎంతో శోభిస్తున్నాయి.

http://telugubhagavatam.org/?tebha&Skanda=8&Ghatta=43

: :చదువుకుందాం భాగవతం; బాగుపడదాం మనం అందరం: :