క్షీరసాగరమథనం - ఒకవేయర్కులు

విశ్వగర్భుని ఆవిర్భావము

8-158-వ.

అని యిట్లు దేవగణసమేతుండై యనేక విధంబులం గీర్తించుచు నున్న పరమేష్ఠి యందుఁ గరుణించి దయాగరిష్ఠుండగు విశ్వగర్భుం డావిర్భవించె.

8-159-మ.

ఒకవేయర్కులు గూడిగట్టి కదుపై యుద్యత్ప్రభాభూతితో

నొకరూపై చనుదెంచుమాడ్కి హరి దా నొప్పారె; నా వేలుపుల్

వికలాలోకనులై; విషణ్ణమతులై; విభ్రాంతులై మ్రోలఁ గా

నక శంకించిరి కొంత ప్రొద్దు; విభుఁ గానం బోలునే వారికిన్.

8-160-వ.

అప్పుడు.

టీకా:

అని = అని; ఇట్లు = ఈ విధముగా; దేవ = దేవతల; గణ = సమూహముతో; సమేతుండు = కూడినవాడు; ఐ = అయ్యి; అనేక = వివిధ; విధంబులన్ = రకములుగా; కీర్తించుచున్ = స్తుతించుచు; ఉన్న = ఉన్నట్టి; పరమేష్ఠి = బ్రహ్మదేవుని {పరమేష్ఠి - శ్రేష్ఠమైన స్థానమగు సత్యలోకమున యుండువాడు, బ్రహ్మ}; అందున్ = ఎడల; కరుణించి = దయకలిగి; దయా = కృపజేయుటయందు; గరిష్ఠుండు = గొప్పవాడు; అగు = అయిన; విశ్వగర్భుండు = నారాయణుడు {విశ్వగర్భుడు - విశ్వములు తన గర్భమునగలవాడు, విష్ణువు}; ఆవిర్భవించె = ప్రత్యక్షమయ్యెను;

          ఒకవేయు = ఒకవెయ్యి (1000); అర్కులున్ = సూర్యులు; కూడికట్టి = కలిసిపేసి; కదుపు = ముద్ద; ఐ = అయ్యి; ఉద్యత్ = పెంచబడిన; ప్రభా = కాంతులనెడి; భూతి = సంపదల; తోన్ = తోటి; ఒకరూపు = ఒకటిగాపోతబోసినది; ఐ = అయ్యి; చనుదెంచు = వస్తున్న; మాడ్కిన్ = విధముగా; హరి = నారాయణుడు; తాన్ = తను; ఒప్పారెన్ = ప్రకాశించెను; ఆ = ఆ; వేలుపుల్ = దేవతలు; వికల = చెదిరిన; ఆలోకనులు = చూపులు గలవారు; ఐ = అయ్యి; విషణ్ణ = విషాదముపొందిన; మతులు = మనస్సులు గలవారు; ఐ = అయ్యి; విభ్రాంతులు = తికమక నొందినవారు; ఐ = అయ్యి; మ్రోలన్ = ఎదురుగా నున్నది; కానక = చూడలేక; శంకించిరి = అనుమానపడిరి; కొంత = కొంచము; ప్రొద్దు = సమయము; విభున్ = ప్రభువును; కానన్ = చూచుట; పోలునే = సాధ్యమా కాదు; వారి = వారి; కిన్ = కి.

          అప్పుడు = అప్పుడు.

భావము:

            దేవతా సమూహాలతో కూడి బ్రహ్మదేవుడు ఇలా అనేక రకాలుగా విష్ణుమూర్తిని స్తోత్రం చేశాడు. అంతట కరుణించి విశ్వాలు అన్నిటినీ తన గర్భంలో ధరించే ఆ మహానుభావుడు ప్రత్యక్షం అయ్యాడు.

            అలా ప్రత్యక్షం అయిన మహావిష్ణువు రూపు వెయ్యి సూర్యుల తేజస్సు ఒకటిగా పోతపోసిన ప్రకాశ వైభవంతో ప్రకాశిస్తోంది. చూస్తున్న దేవతల చూపులు చెదిరి పోయాయి. స్వామిని చూడగానే కొంతసేపు భయపడ్డారు, ఆశ్చర్యచకితులు అయ్యారు. వారికి ప్రభువును చూడటం సాధ్యం కాదు కదా!

            ఆ సమయంలో విష్ణుమూర్తి ఎలా ఉన్నాడు అంటే.

८-१५८-व.

अनि यिट्लु देवगणसमेतुंडै यनेक विधंबुलं गीर्तिंचुचु नुन्न परमेष्ठि यंदुँ गरुणिंचि दयागरिष्ठुंडगु विश्वगर्भुं डाविर्भविंचे.

८-१५९-म.

ओकवेयर्कुलु गूडिगट्टि कदुपै युद्यत्प्रभाभूतितो

नोकरूपै चनुदेंचुमाड्कि हरि दा नोप्पारे; ना वेलुपुल्

विकलालोकनुलै; विषण्णमतुलै; विभ्रांतुलै म्रोलँ गा

नक शंकिंचिरि कोंत प्रोद्दु; विभुँ गानं बोलुने वारिकिन्.

८-१६०-व.

अप्पुडु.

http://telugubhagavatam.org/?tebha&Skanda=8&Ghatta=24&Padyam=159.0

 : :చదువుకుందాం భాగవతం; బాగుపడదాం మనం అందరం: :